Günlük hayatımızda vücuda dışardan devamlı girmeye çalışan mikroorganizmalar bağışıklık sistemini uyarıyor ve aktif tutuyorlar. Vücudun hastalanıp hastalanmaması, bağışıklık hücrelerinin bu faaliyetine bağlı... Bağışıklık sistemine lüzumlu enerjiyi gerçekte neyin sağladığı, koruyucu hekimler, beslenme uzmanları ve farmakologlar arasında hâlâ tartışılıyor. Bu sistemin faal  tutulabilmesi için taze meyve ve sebze ile beslenmek, spor yapmak, nikotin, alkol ve stresten uzak durmak icap ediyor.

    Boğazınızda bir yanma hissi var... Hiç de sırası değil; çünkü işiniz var, gücünüz var. Kırmızı gözler, sürekli çekmek zorunda olduğunuz bir burun ve baş ağrısı... Daha fena ne olabilir ki...

 

Vücudumuz hergün hastalıklara sebep olan birçok mikroorganizma ile karşı karşıya bulunuyor

Bu mikroorganizmalardan nezle ve gribe yol açan virüsler burunda akıntı, başağrısı ve öksürüğe; adenovirüsler boğaz ve mukozalarda enfeksiyonlara; streptekok ve stafilakoklar da anjin, bronşit ve akciğer enfeksiyonlarına yol açıyor. Ancak bağışıklık sistemi, virüs, bakteri, mantar, parazit ve kanser hücrelerine karşı vücudu zamanında ve müessir olarak savunabilirse koruma sağlamış oluyor.

 

Bir günde teneffüs yolu ile alınan 10,000 litre havada, binlerce mikroorga­nizma bulunuyor

Vücudu, bu mikroor­ganizmalardan hücre ve organları çevreleyen bağ doku koruyor. Bağı­şıklık hücreleri bakterilere karşı, ge­liştirdikleri özel taarruzlar, değişim ma­nevraları ve intihar komutları ile sa­vaşıyorlar. Yiyici hücreler bakterilere yapışıyorlar ve T-hücrelerini uyara­rak imha sürecine başlıyorlar. Olduk­ça esnek B-hücreleri de ölen antikor­ların yerine aynı hızla yenilerini üre­tiyorlar. Öldürücü hücreler ise virüs ve kanser hücrelerine karşı korunma­da önemli rol oynuyorlar. 

Bağışıklık sisteminin moleküler yapısını çözmek için şimdiye kadar sadece kan analizi yapılmaktaydı

Fakat bağışıklık hücrelerinin sadece yüzde 1'inin kan dolaşımına katılması ve diğerlerinin vücut sıvıları ve or­ganlarda yer alması sebebiyle, ek­lemlerde, lenf düğümlerinde veya başka bir organdaki mevzii  bağışık­lık seviyesini ölçebilmek için kan ana­lizi kifayetsiz kalıyor. Sitokin kümele­ri, sitokin reseptörleri ve genler, an­cak doku örneklerinde yapılan ince­lemelerle tespit edilebiliyorlar.

 

Vücudun doğal direncini güçlendi­ren en önemli faktör, sağlıklı beslen­me...

Dünyada yaklaşık 6 milyon ço­cuk sadece kifayetsiz beslenme ile ge­lişen bağışıklık problemleri sonucun­da hayatını kaybediyor. Araştırmacı­lar, bunun T-yardımcı hücrelerinin hareketini sağladığı düşünülen leptin hormonunun kifayetsizliğinden kay­naklanmış olabileceğini ve bu hor­monun vücuda enjekte edilmesi ile bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilebileceğini düşünüyorlar. Yine yapılan araştırmalar; fazla kilolu insanların, ideal kilolu insanlara oranla daha sık hastalandıklarını ve yapılan diyetler­le bağışıklık sistemlerinin yeniden güçlendirilebileceğini ortaya koyu­yor. Çünkü, çinko, selenyum ve de­mir, savunma hücrelerinin enerji kaynağı... A, C, E ve B6 vitamini de çabuk parçalanan bağışıklık hücreleri için hayati önem taşıyor. Vücuda az alındıkları takdirde, bağışıklık hücre­si üretimi duruyor. Öte yandan, stres, ağır antrenmanlar ve ameliyatlar, vücuda alınan vitaminlerin tesirlerini za­yıflatıyor. 

Herpes virüsü uzun süreli güneş banyo­sunun ardından dudaklara kolayca yayılarak uçuklara sebep oluyor

Güneş ışınları savunma için lüzumlu D vitamini üretimini sağlayarak bağışıklık sistemine destek veriyor. Lâkin, alınan güneş ışınlarının dozu da çok mühim. UV ışınları fazla alındığı takdirde ciltte bulunan sa­vunma hücrelerine zarar veriyor ve miktarını azaltıyor. Bu sebeple Herpes virüsü uzun süreli güneş banyo­sunun ardından dudaklara kolayca yayılarak uçuklara sebep  oluyor. 

Ağır antrenmanlar bağışıklık hücrelerinin miktarını azaltıyor

Düzenli olarak yapılan antrenmanlar da ağırlık derecesine göre bağı­şıklık sistemini güçlendirici veya za­yıflatıcı rol oynayabiliyor. Günde ya­rım saat veya haftada 3 defa yapılan birer saatlik antrenmanlar bağışıklık sisteminin gücünü artırırken, ağır antrenmanlar bağışıklık hücrelerinin miktarını azaltıyor. Bu yüzden, pro­fesyonel sporcular arasında "bağı­şıklık dopingi" yaygınlaşıyor.

 

 

 

Tavsiye edilen 300'den fazla nebati ilaç mevcut...

Soğuk algınlıklan ve idrar yollan enfeksiyonlarından korunmak veya kanser tedavisinin yan tesirlerini azaltmak maksadıyla tavsiye edilen 300'den fazla nebati ilaç mevcut... En fazla tavsiye edilen ilaçlar umumiyetle ekinacia (Kuzey Amerikalı kızılderili kabilesi Cheyenler, soğuk algınlıklarında bu bitkinin köklerini çiğneyerek şifa buluyorlardı), mazı ağacı, vahşi indigo veya Sibirya ginsenginden üretiliyor. Laboratuvar incelemeleri, ekinacia bitkisinin yi­yici hücreleri, T-hücreleri ve doğal öldürücü hücreleri harekete geçirdi­ği, interferon ve nekrotik tümör faktörünün de yayılımını sağladığını ispatlıyor.

 

Fakat, henüz bilinmeyen daha pek çok nokta var

Bunun için bağışıklı­ğı destekleyecek herhangi bir tedavi, tavsiye edilmemiş ve tıbbı olarak denenmemiş ise kat'iyetle tatbik edilmemesi gerekiyor. Bilhassa allerjik reaksiyonu olanlar, tüberküloz, HIV ve multiplskleroz hastalarının kont­rolsüz bir tedaviden mutlaka uzak durmalarında fayda var... 

 

Bağışıklık sisteminin düşmanları...

Alkol: Alkol, T-lenfositlerinin savunma gücünü öldürüyor. Ar­dından gelişen bir vitamin eksik­liği de bağışıklık sistemini daha fazla zayıflatıyor.

Sigara: Sigara, enfeksiyonlara davetiye çıkarıyor. Pasif içiciler­de (sigara içenlerin yanında bu­lunanlar) aktif içicilerde bulu­nan oranda nikotin tesbit edili­yor. Bilhassa çocuklarda görü­len orta kulak iltihabı, bronşit ve astımın en önemli etkeni, aile or­tamında içilen sigaranın bağışık­lık sistemlerini zayıflatması...

Az uyku: Az uyku neticesinde salgılanan stres hormonu kortizol, savunma hücreleri için zehirleyici özellik göste­riyor. Az uyuyan kişilerde öldürücü hücreler, yiyici hücreler ve T-hücrelerinin sayısının düştüğü biliniyor.

Stres: Stres, savunma sis­teminin en büyük düşmanı. Fazla yüklenildiği takdirde korti­zol düzeyi yükseliyor. Bir kısmı ölen, bir kısmı da dengesini kay­beden savunma hücreleri, bu­nun sonucunda çevreleri ile olan oryantasyon kabiliyetlerini kay­bediyorlar.

Ağrı kesiciler: Kortizon ve an­tibiyotikler bağışıklık sisteminin savunma fonksiyonlarını durdu­ruyor. Mikroorganizmalara zarar veren herşey, aynı zamanda sa­vunma hücrelerinin de hareket, yok etme kabiliyeti ve üretimleri­ne mâni oluyor.

 

Hazırlayanlar :  merakediyorum grubu üyeleri merakediyorum@googlegroups.com

Kaynak : Focus Kasım 1998 "Bağışıklığınız Ne Kadar Güçlü? " başlıklı yazıdan alınmıştır.  Paragraf başlıkları yazıya ilave edilmiştir.